گاهی اصلا اضافه وزن نداری ولی وقتی جلوی آینه می‌ایستی، احساس می‌کنی شکم و پهلوهایت تناسب اندامت را به هم ریخته‌اند. مطلب این هفته ما درباره خانم جوانی است که می‌گوید با همین مشکل مواجه بوده و جز مشکل ظاهری تناسب اندام در ناحیه شکم و پهلو، مشکل دیگری نداشته است. با این حال، خانم نیلوفر توانسته طی مدت 3 ماه با استفاده از رژیم و ورزش خاصی، چاقی موضعی خودش را برطرف کند.
خانم نیلوفر که از نتیجه تلاش‌هایش برای تناسب اندام راضی است، می‌گوید: وزنم 63 کیلوگرم مانده ولی سایز دور کمرم از 93 به 85 رسیده است.
کاهش سایز یکی از پرطرفدار‌ترین موضوعات بین خانم‌هاست. چطور اندازه دور کمرتان کم شد؟
مادرم برای گرفتن رژیم کاهش وزن به متخصص تغذیه مراجعه کرده بود. همانجا بود که من هم تصمیم گرفتم با دکتر مشورت کنم اما متخصص تغذیه بعد از اندازه‌گیری قد و وزنم گفتند که اضافه وزن ندارم و نیازی به رژیم کاهش وزن نیست. حتی درصد چربی، عضله، آب و استخوان بدنم هم تنظیم بود اما گفتند که چربی به تناسب در بدنم پخش نیست و به همین دلیل تناسب اندامم به هم ریخته است. البته کمی گودی کمر هم دارم و به همین دلیل شکمم برجسته‌تر از معمول به نظر می‌رسد. 3 ماه بعد از آن، عروسی دختر برادرم بود و باید یا گن می‌پوشیدم یا اندامم متناسب می‌شد بنابراین تصمیم گرفتم سریع چربی‌های دور شکمم را آب کنم.
وزن، قد و سایز دور کمرتان چقدر بود؟
170 سانتی‌متر قدم است و وزنم تقریبا 63 کیلوگرم. وزنم طی این مدت خیلی تغییر نکرده؛ شاید 1 یا 1.5 کیلو کم کرده باشم اما سایز دور کمرم از 93 به 85 رسید. یعنی تقریبا 8 سانتی‌متر کم شد که برای من بسیار قابل‌توجه است و در زیبایی و تناسب اندامم تاثیرگذار بود.
برای این کاهش سایز، متخصص تغذیه رژیم خاصی به شما داد؟
بیشتر تاکید داشتند که عضلات دور شکمم شل است و باید آنها را سفت کنم. گفتند باید با متخصص طب ورزشی صحبت کنم و برنامه ورزشی بگیرم تا چربی این ناحیه کمتر شود. هر چه اصرار کردم، رژیم کاهش وزن برایم ننوشتند و گفتند باید رژیمی متعادل را رعایت کنم و یک برنامه غذایی شامل تمام گروه‌های غذایی برایم نوشتند. البته برخی از مواد غذایی از برنامه‌ام حذف و برخی را جایگزین کردند و گفتند این مواد به کاهش چربی ناحیه شکم کمک می‌کند.
مثلا چه مواد غذایی؟
مثلا به جای فیبرهای محلول توصیه کردند فیبرهای نامحلول بخورم که در غلات کامل، میوه‌ها، سبزی‌ها و حبوبات است. به جای برنج سفید و نان سفید برنج قهوه‌ای و نان سبوس‌دار بخورم و عدس و نخود سبز و... را بیشتر در برنامه غذایی‌ام بگنجانم. بیشتر وعده‌های غذایی روزانه‌ام را مملو از این خوراكی‌ها کردم و انواع سبزی‌ها را در آن گنجاندم. این کار خیلی سخت نبود چون با مادرم همراه بودم. هر دو بیشتر به جای برنج، نان سبوس‌دار خوردیم. آقای دکتر مواد غذایی خیلی شیرین را هم از برنامه‌ام حذف کردند و معتقد بودند این مواد به چربی تبدیل می‌شود که دور شکمم جمع خواهد شد.
روغن چطور؟
روغن از برنامه‌ام حذف نشد. حتی نگفتند غذاهای سرخ‌کرده نخور اما توصیه کردند به جای روغن‌های اشباع و جامد از روغن‌های غیراشباع تک زنجیره مثل روغن زیتون، کانولا یا میوه‌های چربی مثل آواکادو و گردو استفاده کنم. تقریبا در هر وعده یک قاشق روغن در غذایم است.
سبزی یا میوه‌های خاصی می‌خورید؟ مثلا آب کرفس نخوردید؟
نه، اتفاقا متخصص تغذیه هشدار داد که از این کارها نکنم و روی مصرف کاهو و سبزی‌های برگ سبز پهن زیاد تاکید داشت چون غنی از فیبر هستند و حس سیری را القا می‌کنند و حاوی ویتامین، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند. در كل، كلم بروکلی، ذرت، هویج، کرفس، خیار و سالاد شیرازی با سرکه یا آب لیموترش، مارچوبه و کلم قمری زیاد مصرف می‌کنم. از میان میوه‌ها هم انواعی را که قند پایین‌تری دارند مثل توت‌فرنگی و سیب، گلابی و پرتقال بیشتر می‌خورم البته به تعادل و برحسب تعداد واحدی که برایم نوشته‌اند.
پس قندهای ساده از برنامه غذایی‌تان حذف شد.
بله. البته نه کامل. در روز می‌توانم 3 حبه قند یا معادل واحد آن خرما یا توت خشک بخورم اما قندهای ساده و نوشیدنی‌های پرکالری مثل نوشابه‌های گازدار و آبمیوه‌های صنعتی حذف شد. ایشان توصیه کردند خیلی بستنی، دسرهای آماده، کیک و شیرینی نخورم چون نه‌تنها مملو از قند هستند بلکه چربی اشباع دارند که برای تناسب اندام مضر است.
به‌عنوان تنقلات چه می‌خورید؟
برخی اوقات چند مغز، یک مشت بادام خام یا تخمه یا پاپ‌کورن بدون نمک و روغن و طعم‌دار شده با فلفل و پودر سیر می‌خورم اما بیشتر میان‌وعده‌ام میوه و سبزی است.
داروی لاغری هم مصرف می‌کنید؟
نه، اما برخی ادویه‌ها مثل فلفل قرمز یا دارچین و زنجبیل در غذایم زیاد می‌ریزم و شنیده‌ام به سوخت‌و‌ساز چربی کمک می‌کنند. دو مرتبه رادیوفرکوئنسی را امتحان کرده‌ام که می‌گفتند باعث سفت‌تر شدن پوست شکم می‌شود اما در من تاثیری نداشت. از طرفی هزینه‌اش بالا بود و شنیدم باعث کیست می‌شود بنابراین آن را رها کردم. البته 3-2 ماهی همراه مادرم بادکش می‌انداختم که تاثیر خوبی در کاهش چربی ناحیه شکم و پهلو داشت.
ورزش هم می‌کنید؟
بله. فکر می‌کنم دلیل اصلی صاف شدن شکمم ورزش بود. از پیادهروی و دو روی تردمیل شروع کردم، دوچرخه ثابت زدم و طناب بازی کردم. مدتی هم برای آموزش، کلاس شنا می‌رفتم. هر موقع در خانه بیکار بودم دراز و نشست کار می‌کردم و موقع تماشای تلویزیون یا صحبت با تلفن مسگری کار می‌کردم. البته هنوز آن‌طور که می‌خواهم شکمم صاف نشده ولی خیلی بهتر از قبل هستم و اعتماد به‌نفسم بالا رفته است.
پیش از این بار هرگز به فکر کاهش وزن یا کاهش سایز نیفتاده بودید؟
نه، بزرگ‌ترین اشتباهم این بود که گن می‌پوشیدم و این موضوع باعث شده بود اعتماد به‌نفس کاذب پیدا کنم. اشکال کار را پنهان می‌کردم و همه فکر می‌کردند خوش‌هیکلم و خودم هم باورم شده بود. چربی‌ها روی هم جمع شد و ناگهان به چشمم آمد و خیلی با مشقت توانستم آنها را آب کنم.
نگاه متخصص تغذیه
پرسشی از دکتر رضا راست‌منش: چاقی شکمی دلایل تغذیه‌ای دارد یا ژنتیکی؟
ممکن است دلایل هورمونی، ژنتیکی، تغذیه‌ای یا حتی آناتومیکی داشته باشد. در برخی افراد سایز دور شکم بالا نیست اما این خانم چون قوس کمر دارند، به نظر می‌رسیده که شکم دارند. برخی افراد نیز مشکلات هورمونی دارند و چربی‌های شکمشان حتی با گرفتن رژیم‌های سخت غذایی رفع نمی‌شود. در این افراد آزمایش‌های هورمونی و رفع مشکل اصلی می‌تواند موثر باشد. در مورد تغذیه و ژنتیک باید بگویم براساس قانون دوم ترمودینامیک، انرژی خود به خود به وجود نمی‌آید و از بین نمی‌رود بلکه از یک شکل به شکل دیگر تغییر می‌کند. فردی که یکباره مقدار زیادی غذا می‌خورد، اضافه انرژی‌ای که دریافت می‌کند، در بدنش به شکل چربی ذخیره می‌شود. این چربی در تمام قسمت‌های بدن تمرکز پیدا می‌کند اما احتمال تجمع آن در برخی نقاط بدن بیشتر است. در آقایان چربی بیشتر در شکم و در خانم‌ها در سینه، ران و باسن ذخیره می‌شود. البته همیشه این‌طور نیست و این موضوع به ژنتیک فرد هم بستگی دارد.
افرادی که شکم دارند، گاهی به وزنشان خیلی اضافه نشده اما چاقی شکمی‌شان خیلی به چشم می‌آید. چرا؟
به دلیل انحنای این اندام‌ها. در واقع، افزایش مقداری چربی زیر جلد این اندام‌ها باعث می‌شود شعاع ناحیه شکم افزایش یافته و کمی تغییر، بیشتر به چشم بیاید.
به افرادی که فقط سایز دور کمرشان بالاست و اضافه وزن ندارند یا حتی میزان چربی بدنشان متناسب است اما توزیع چربی متناسب نیست، چه توصیه‌ای دارید؟
نباید رژیم کاهش وزن بگیرند چون باعث می‌شود سرشانه‌ها لاغر‌تر و صورتشان کشیده‌تر به نظر برسد. باید با پیادهروی و ورزش کاری کنند که چربی ذخیره‌شده در بدنشان استفاده شود. درست است که بعد از ورزش ممکن است گرسنه شوند و غذای بیشتری بخورند اما این بار افزایش وزن با توزیع متناسب چربی همراه خواهد بود و دچار چاقی شکمی نمی‌شوند. البته تا بدن به تعادل در سایز برسد به چند ماه زمان نیاز است.
ورزش‌های شکم و پهلو هم کمک‌کننده هستند؟
برخلاف تصور عموم مردم دراز و نشست و حرکات مسگری صدمه‌هایی به کمر و مهره‌ها می‌زنند اما ارزش بالایی در کاهش چربی شکم و پهلو ندارند. در عوض پیادهروی به سوختن چربی‌های کمر و پهلو بیشتر کمک می‌کند. اشتباه ما اینجاست که فکر می‌کنیم عضلات هر ناحیه‌ای را به کار بگیریم چربی‌های آن سوزانده می‌شود.
آیا در کنار ورزش، حذف مواد غذایی خاص مثل قندهای ساده یا افزودن برخی ترکیب‌ها به رفع چربی شکم کمک می‌کند؟
غذاهایی با شاخص گلایسمی بالا قند بالاتری دارند. با خوردن این مواد بدن سریع اضافه قند دریافتی را به چربی تبدیل می‌کند. برعکس، بدن قند مواد غذایی با اندیس‌گلایسمی پایین را آهسته و به‌تدریج می‌سوزاند. از بین میوه‌ها آنهایی که شیرین‌ترند، بیشتر احتمال دارد چربی دور شکم را افزایش دهند. در بین غذاها هم همین‌طور است یعنی مواد غذایی با شاخص گلایسمی بالا مثل ماکارونی، برنج، شله‌زرد، مربا، حلوا و شیرینی‌ها که قند خون را یکباره بالا می‌برند، بیشتر چاقی شکمی ایجاد می‌کنند.
آقای دکتر! چربی‌های شکم و پهلو را به راحتی می‌توان با این دستورات رفع کرد یا در نهایت به ساکشن هم نیاز است؟
چربی‌های ذخیره‌شده در پهلو دیرتر آب می‌شوند ولی این‌طور نیست که اصلا از بین نروند. مشکل اینجاست که افراد راهکار درستی برای رفع چربی در این نواحی انتخاب نمی‌کنند. اگر قبل از هر اقدامی علت‌یابی شود، حتی چربی پهلو هم قابل‌رفع است. باید قبل از هر رژیم یا مصرف دارو برای رفع چاقی با متخصص تغذیه مشورت کرد. متخصص یا با تجربه‌ای که دارد و سوال‌هایی که می‌پرسد یا در صورت لزوم با تجویز آزمایش، علت چاقی را تشخیص می‌دهد و درمان درست را شروع می‌کند.
سوالی از جراح زیبایی: رادیوفرکوئنسی کیست می‌آورد؟
دکتر رضا وقردوست، عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم‌پزشکی ایران
برای بیمارانی که جوان هستند و چاقی موضعی دارند و نمایه توده بدنی‌شان زیر 30 است و زایمان نکرده‌اند، می‌توان از روش‌هایی مختلف ساکشن برای برداشتن چربی استفاده کرد. نیازی نیست این افراد اول رژیم بگیرند یا سعی کنند با ورزش چربی‌ها را آب کنند اما بعد از ساکشن رعایت رژیم غذایی لازم است چون احتمال برگشت چربی و ذخیره آن در این نواحی وجود دارد. اگر پوست افراد بیش از اندازه شل نباشد، به جراحی نیاز نیست. پوست افراد جوان با نمایه توده بدنی زیر 30 معمولا به اندازه‌ای خوب است که بعد از ساکشن جمع و سفت شود.
بهترین روش ساکشن برای این افراد لیپوساکشن است که پایه تمام روش‌ها محسوب می‌شود. در این روش ابتدا مایعی به بدن تزریق می‌شود که خونریزی را کاهش می‌دهد و بعد به کمک ابزارهای مکانیکی چربی زیرپوستی و عمقی‌تر تخلیه می‌شود. روش‌ها و تکنولوژی‌هایی که برای ساکشن استفاده می‌شود، بسیار متنوع است. به‌عنوان مثال تکنیک اولتراسوند به شکستن چربی‌ها و تخلیه ساده‌تر آنها کمک می‌کند. لیپولیز نیز در عین شکستن چربی و کمک به تخلیه راحت‌تر آن و سفتی پوست کمک می‌کند. رادیوفرکوئنسی هم روش جدید و موثری در این حوزه است و عارضه‌ای مثل ایجاد کیست ندارد.
سوالی از محقق طب سنتی: بادکش لاغر می‌کند؟
دکتر محمد فصیحی دستجردی، متخصص عفونی
در طب سنتی برای رفع چاقی شکمی رژیم غذایی و روش‌های لاغری موضعی توصیه می‌شود. به دنبال رژیم کاهش وزن، چربی‌های سفید زودتر آب می‌شوند. به محض آنکه بیمار رژیم بگیرد اول صورتش لاغر می‌شود اما چربی‌های قهوه‌ای که دور شکم و کمر و پشت کتف هستند، به مرور و با ادامه دادن رژیم غذایی و ورزش تحلیل می‌روند.
با سبک کردن رژیم بعد از مدتی چربی‌های سفید مجدد بازمی‌گردند اما چربی‌های قهوه‌ای از بین رفته‌اند. در نتیجه فرد تناسب اندام پیدا می‌کند. در طب سنتی، در کنار رژیم برای کسانی که چاقی موضعی دارند، 4 روش لاغری موضعی یعنی استفاده از روغن بادام تلخ و روغن سیاه‌دانه، بادکش گرم (بادکش سرد هم موثر است اما به میزان کمتر)، ماساژ و ورزش را توصیه می‌کنیم. این روش‌ها به‌دلیل گرم کردن محل، خونرسانی موضعی را بیشتر و به کاهش چربی موضعی کمک می‌کنند. بهترین ورزش هم در طب‌سنتی پیادهروی است.
 |
